تحلیل تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری با تاکید بر مدل های ارزیابی (مطالعه موردی: شهر رشت 1395-1385)

شناخت و بررسی امکانات و قابلیت ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی از چالش های پیش روی برنامه ریزی شهری و نخستین گام در فرایند برنامه ریزی و توسعه به شمار می رود. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیش ترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آن ها از شاخص های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظیم برنامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تحلیل تطبیقی درجه توسعه یافتگی مناطق شهر رشت بر اساس 36 شاخص در گروه های آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی اجتماعی، تجاری و تاسیسات شهری در سال های 1385 و 1395پرداخته شده است و جهت نیل به اهداف مطالعه از مدل های کمی موریس، تاکسونومی عددی و تاپسیس استفاده شده است. نتایج به دست آمده از رتبه بندی مناطق پنج گانه بر مبنای درجه توسعه یافتگی نشان می دهد که رتبه مناطق متفاوت بوده است. بر اساس یافته های تحقیق امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر (منطقه 2) تمرکز یافته اند. ضمن مقایسه مشخص گردید مطالعات انجام شده مبتنی بر اطلاعات و داده های سال 1385 که در سال 1395 توسط این محقق بروزرسانی گردید، تنها نمونه تغییر یافته در بررسی سطوح توسعه یافتگی مناطق 5گانه شهری رشت، برتری منطقه 1 در شاخص بهداشتی و درمانی در سال 1395 نسبت به منطقه 2 می باشد. این در حالی است که منطقه 1 در تحقیقات پیشین از حیث رتبه بندی شاخص بهداشتی و درمانی در رتبه دوم بعد از منطقه 2 قرار داشته است. ولی در سایر شاخص ها هم چنان منطقه 2 توسعه یافته تر نسبت به سایر مناطق در دهه اخیر می باشد.