بررسی نقشِ حفاظت و احیاء بافت تاریخی در راستای توسعه اجتماعی (نمونه موردی: عودلاجان)

مقاله بررسی نقشِ حفاظت و احیاء بافت تاریخی در راستای توسعه اجتماعی (نمونه موردی: عودلاجان)

رشد سریع جمعیت و عدم تطابق محلات قدیمی با نیازهای روز، عدم تمایل به زندگی و توجه مردم به حفظ آن ها را به همراه داشته است. توسعه شهری، استفاده از تمامی ظرفیت های بالقوه و بالفعل موجود شهر برای رسیدن به شهری یکپارچه و پاسخ گو را پیشنهاد می کند، و می تواند بخش اعظم جذب جمعیت و سرمایه گذاری در بافت قدیمی تهران را از طریق بازآفرینی عملکردی و حفاظت از میراثِ موجود تامین کند که موجب پویش و رفع آشفتگی اجتماعی فرهنگی و کالبدی بصری و جذب گردشگر و سرمایه و در نتیجه ارتقای سطح کیفی زندگی شهری و شرایط اقتصادی شهر گردد. بافت تاریخی شهرها آثار ارزشمندی هستند که فرهنگ، تاریخ، دانش معماری و شهرسازی گذشته جامعه شهری را نشان می دهند و در بیان روشن تر، هویت و شخصیت اجتماعی فرهنگی شهر را به نمایش می گذارند. حصار ناصری یا همان هسته تاریخی تهران به علت وجود پتانسیل های فرهنگی اجتماعی سیاسی تاریخی، می تواند نقشِ مهمی در هویت بخشی به تهران معاصر داشته باشد. اما فرسودگی، ضعف مرمت و انسجام مدیریت، این منطقه را دچار چالش های زیادی کرده است و علی رغم ظرفیت های بالای این بافت، مدیریت شهری در اجرای طرح ها و پروژه های شهری مربوط به حفظ آثار و احیاء این بافت ها دست به گریبان معضلات پیچیده اجتماعی و فرهنگی برای ساکنین منطقه شده است. این مقاله تلاش می کند ضمن بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی، با هدف بررسی اثر حفاظت از بافت قدیمی تاریخی و هم چنین شرایط اجتماعی موجود به واکاوی محله عودلاجان بپردازد و با ارائه راهبردهایی، ارتقاء فرهنگ سکونت و رفاه اجتماعی در این محله تاریخی و تاثیر این عامل مهم را پیگیری می کند. در نتیجه می توان گفت یکی از ارکانی که ضامن پایداری در بافت های تاریخی و محله های باارزش در شهر است، ارتقاء رفاه اجتماعی توسط توانمندسازی مردم و افزایش مشارکت آن ها با نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر خواهد بود. نتایج این بررسی نشان می دهد، ضعف تشریک مساعی گروه های مختلف و ذی ربط (مدیریت یکپارچه) و فقدان برنامه های مرمتی مناسب و سایر موارد از مهم ترین دلایل بروز چالش های اساسی منطقه است.