تطبیق محتوای بوستان سعدی بر اساس مبانی آرمان شهرگرایی

تطبیق محتوای بوستان سعدی بر اساس مبانی آرمان شهرگرایی

در آثار پایه گذاران مبحث آرمانشهر از قبیل: تامس مور، کابه و آتالی، هنرمند در عالم خیال، به آمال و خواسته های خود دست یافته و وارد جامعه ای مطلوب می شود که هنجارها، خواسته ها و آرزوهای او در همان عالم خیال، برای او ملموس و قابل توصیف است. دربارۀ سعدی نیز محققان ارجمندی همچون: زرینکوب، یوسفی، حس نلی و.... بر این عقیده اند که بوستان سعدی، نمادی از آرمانشهر اوست. امّا بر اساس این تحقیق که بر مبنای پژوهش های کتابخانه ای و تطبیق مضامین بوستان با نظریات آرمان شهری انجام شده است، می توان گفت که بر خلاف نظر آن محقّقان، بوستان را نمی توان نمودی از آرمان شهر سعدی دانست؛ چراکه این اثر از لحاظ: عینیّت هنجارها، توصیف بر اساس خیال و رؤیا، راوی بودن فرد آرمان شهرگرا، و داشتن زمان (گذشته گرا یا آینده نگر)، تناسبی با چهارچوب ساختاری آرمان شهرها ندارد و بر این اساس، سعدی تنها توصیف گر جامعۀ واقعی خود است و به عنوان یک منتقد و مصلِح، ایفای نقش می کند؛ نه فردی که به آرمانشهر خود دست یافته و در آن آرام گرفته است.