بررسی نظام های نوین بهره برداری از آب در شبکه های آبیاری و زهکشی استان خوزستان

بررسی نظام‌های نوین بهره‌برداری از آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی استان خوزستان

در چند دهه اخیر پس از انقلاب اسلامی، مدیریت آب توسط دولت به‌گونه‌ای بوده است که در بیشتر مواقع بر توسعه منابع آبی تأکید شده، ولی به ایجاد و توسعه شبکه‌های آبیاری توجه چندانی نشده است. علاوه بر این، در زمینه‌ای تحت پوشش شبکه‌های آبیاری، به موضوع مدیریت، بهره‌برداری، نگهداری شبکه‌ها و امکان مشارکت کشاورزان عنایت لازم صورت نگرفته است. درنتیجه عملکرد شبکه‌های آبیاری ازنظر کارایی و بهره‌وری بسیار کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده در برنامه‌ریزی‌ها و مطالعات توجیهی طرح‌ها بوده است. در سال 1370 در پی توافقی بین وزارتخانه‌های نیرو، کشاورزی و سازمان برنامه‌وبودجه، به‌منظور جلب مشارکت مصرف‌کنندگان آب، شرکت‌های بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری تشکیل شدند.

اگرچه تشکیل شرکت‌های بهره‌برداری در ابتدا مبتنی بر انتقال سهام و در نهایت مالکیت شبکه‌ها به مردم بود، ولیکن نه‌تنها گام مؤثری در جهت تهیه و تصویب مقررات و قوانین ضروری برداشته نشد، بلکه عملاً با تقسیم سهام شرکت‌ها بین چند شرکت بهره‌برداری و تعاونی‌های کارکنان دولت و یا سایر شرکت‌های وابسته به سازمان آب منطقه‌ای، این شبکه‌ها تحت مالکیت و مدیریت دولتی و به‌طور مستقیم متکی به سازمان‌های آب منطقه‌ای باقی ماند. این مطالعه که به‌صورت مروری تدوین‌شده است تلاش دارد با بررسی نظام‌های بهره‌برداری نوین، توصیه‌های کاربردی در اصلاح و ایجاد تحول در نظام‌های بهره‌برداری فعال در ایران ارائه نماید.