برخورد نزدیک از نوع دوم؛ خوانش هیروگلیفیک مونتاژ فیلم

برخورد نزدیک از نوع دوم؛ خوانش هیروگلیفیک مونتاژ فیلم

تحلیل نشانه‌شناختی فیلم و ارزیابی آن به مثابه یک زبان، در زمره نخستین تلاش‌های جدّی پژوهشگران سینما برای رمزگشایی ماهیت و سازوکار فیلم بود. از مساعی کانودو و بالاش تا تحلیل‌های فرمالیست‌ها، ساختارگرایان و پساساختارگرایان نقطه اشتراک آن‌ها را در خوانش فیلم به‌مثابه یک زبان می‌توان دانست. در این میان یکی از جدی‌ترین رویکردها به ارزیابی فیلم به‌مثابه نوعی نظام نشانه شناختی که هم از پشتوانه تئوریک کسانی چون لیندسی و متز برخوردار است و هم آثار فیلم‌سازان بزرگی همچون آیزنشتاین در فربه کردن آن تاثیرگذار بوده خوانش فیلم به مثابه یک ساختار زبانی ویژه است.

آیزنشتاین به مدد قیاس هایی که میان مونتاژ فیلم و هیروگلیف های چینی برقرار ساخت توانست ضمن اشاره به خصایص زبانی فیلم، سازوکار عمل مونتاژ را تبیین نماید. اینک مقاله پیشرو قصد دارد نشان دهد که چگونه میتوان در کنار هیروگلیف های چینی با استمداد از هیروگلیف های مصری و مفاهیمی نظیر اندیشه نگارها و مونتاژ واگشایی به تبیین دیگری از مونتاژ در فیلم دست زد. ضمن باورمندی به ماهیت متکثر و امکان های موازی خوانش های چندگانه، پژوهش حاضر بر آن است که چنین خوانشی از مونتاژ بنا به دلایلی که در ضمن پژوهش به آن اشاره می شود در برخی فیلم های کوتاه تجربی به بهترین شکل تبلور می یابد.