تنازع ( ستیز ) و تعایش ( همزیستی ) گونه ها برای بقا

تنازع ( ستیز ) و تعایش (‌ همزیستی ) گونه‌ها برای بقا

گونه ­شناسی با اینکه در غرب از مباحث مهم نقد و نظریه ادبیات است، در گستره ادبیات فارسی و مجامع نقد یا کمتر به انواع پرداخته ­شده ­است یا بیشتر این نوع مباحث بازتاب ترجمه ­ای دارند. از این­ رو اگر پژوهنده ­ای در مباحث انواع به‌دقت بکاود با معضل­ های بزرگ و بی­پاسخی روبرو خواهدشد؛ معضلاتی چون عدم خلوص گونه ­ها، بحث وجه در گونه­ ها، نگنجیدن زیرگونه­ ها ذیل یک گونه خاص و اختلاط و آمیزش گونه­ ها، زیرگونه ­ها و ریز­گونه ها.

علت معضلات این‌چنینی تعایش (همزیستی) و تنازعی (ستیز) است که گونه ­ها به انحاءِ گوناگون برای بقا در حیات ادبیات دارند. گونه­ ها به علل گوناگون موجودیت می­ یابند. آنها برای بقا گاه زیرگونه ­هایی از ژن خود را در دل خود هویت می­ بخشند، گاه خود در دل گونه ­ای غالب به عنوان گونه ­ای مغلوب زیست می­ کنند و گاه با گونه­ های دیگر خویشاوندی و هم­ نشینی می­ کنند.

زیرگونه ­ها نیز بعد از زاده‌شدن چنین راهی پیش می­ گیرند، آنها گاه در ازدواج یا امتزاج با گونه ­ها یا زیرگونه ­ها باعث زایش گونه ­ها و زیرگونه­ های جدید می ­شوند. زیرگونه ­ها نیز برای بقای خود تلاشی چنین دارند. گاه برخی گونه ­ها و زیرگونه ­ها می­ میرند و گاه ممکن است بعد از مرگ در شرایطی دیگر حشر ­یابند. بی‌توجهی به این نوع از روابط گونه­ ها آن هم به شکل متمرکز بر ادبیات بومی باعث لاینحل بودن برخی از مشکلات در بحث گونه ­هاست.