بررسی پتانسیل جوانه زنی بذر ژنوتیپ های غله جدید تریتی پایرم در مقایسه با گندم دوروم و تریتیکاله تحت سطوح مختلف تنش شوری

بررسی پتانسیل جوانه زنی بذر ژنوتیپ های غله جدید تریتی پایرم در مقایسه با گندم دوروم و تریتیکاله تحت سطوح مختلف تنش شوری

شوری اراضی زراعی، تولید پایدار و امنیت غذایی بسیاری از کشورها از جمله ایران را با چالش جدی مواجه کرده است. لذا شناسایی و اصلاح ژنوتیپ های جدید گیاهی که بتوانند در اراضی شور استقرار یافته و عملکرد اقتصادی قابل قبولی تولید نمایند حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی صفات مربوط به جوانه زنی بذر لاین های مختلف تریتی پایرم (یک غله ی آمفی پلوئید جدید) در مقایسه با گندم دوروم و تریتیکاله تحت سطوح مختل تنش شوری بود.

آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. صفات سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، تعداد ریشه چه و وزن خشک و تر ریشه چه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در همه صفات مورد بررسی، ژنوتیپ های تریتی پایرم در سطوح مختلف تنش شوری از گندم دوروم و تریتیکاله برتر بودند.

در بین لاین های مورد مطالعه، دو نسل f5 و f6 لاین ترکیبی (ka/b×cr/b) دارای حداکثر تعداد، طول، وزن خشک و وزن تر ریشه چه بودند که بیانگر توانایی این لاین ها در توسعه سریع حجم و طول ریشه جهت جذب بهتر آب در شرایط شور است. لاین st/b نیز سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی بالاتری نسبت به سایر لاین ها در سطوح مختلف تنش شوری داشت که احتمالا ناشی از فعالیت بالای آنزیمی در بذر این لاین است.

براساس نتایج این پژوهش تریتی پایروم پتانسیل بالا و امیدبخشی برای تحمل به شوری در مرحله جوانه زنی دارد واین گیاه می تواند در اراضی شور که گندم دوروم و تریتیکاله قادر به استقرار نیستند به خوبی جوانه زده و مستقر شود. با تداوم برنامه های به نژادی و همچنین توسعه کشت این گیاه در اراضی شور می توان بهره وری از اراضی شور را در جهت تضمین امنیت غذایی کشور افزایش داد.