تبیین نقش مطالعات گونه-ریخت شناختی در تدوین ضوابط ساختمانی مربوط به پاکت حجمی بنا در بافت های تاریخی

مقاله تبیین نقش مطالعات گونه ریخت شناختی در تدوین ضوابط ساختمانی مربوط به پاکت حجمی بنا در بافت های تاریخی

قدمت و اهمیت ضوابط ساختمانی در کنترل ساخت و سازها در تمام جهان، موضوعی شناخته شده است؛ اما در بسیاری از شهرهای کشوری در حال توسعه، مانند ایران که ضوابط ساختمانی، خصوصاً ضوابط ساختمانی مربوط به پاکت حجمی بنا (محل استقرار، سطح اشغال، ارتفاع و ...) در آن ها ضوابطی وارداتی از شهرسازی مدرن غربی بوده و به طور یکسان و بدون استثناء در تمام محلات شهری به کار می روند، چالش بزرگی بر سر راه این ضوابط در بافت های ارزشمند تاریخی وجود دارد. بیش ترین آسیب از کاربرد یکسان و بدون برنامه ریزی چنین ضوابطی به بافت ها و محلات تاریخی وارد آمده است؛ لذا لزوم بازبینی و تدوین ضوابطی مختص به بافت های تاریخی در بسیاری از شهرهای کشور، بر مبنای یک روند مطالعاتی امری روشن است.

این پژوهش در پی اثبات فرضیه ی مناسب بودن مطالعات گونه ریخت شناختی برای این هدف، به بررسی تاریخچه ی ضوابط مربوط به پاکت حجمی ساختمان در جهان و ایران، معرفی اجمالی مطالعات گونه ریخت شناختی، مکاتب و رویکردهای آن و معرفی چگونگی کارکرد این مطالعات در استخراج شاخص هایی مناسب به منظور تدوین ضوابط حجمی پرداخته و در نهایت به این نتیجه می رسد که این مطالعات با استخراج این شاخص های موثر و به روزرسانی آن ها، امکان ادغام مجدد آن ها را در بافت شهری، در قالب ضوابط ساختمانی ناظر بر ساختمان های تازه ساخت فراهم آورده و می تواند به ایجاد تداومی تاریخی و حفظ هویت محله یا بافت شهری کمک شایان توجهی نماید.