اشارات در طریقه بر حدیقه سنایی

اشارات در طریقه بر حدیقه سنایی

سنایی نخستین شاعری است که از شعر به عنوان کارآمد ترین، مؤثر ترین و ماندگارترین ابزار جهت تعلیم عرفان، بیان احوال عارفانه و اطوار پیچیده عشق استفاده کرده است. بدون تردید سنایی از تأثیرگذار ترین شاعران فارسی نیز هست. در تغییر سبک شعر، تحول مضامین و مفاهیم آن و دگرگونی در قالب های شعر فارسی نقش بسزایی دارد.

دکتر شفیعی برای سنائی سه شخیصت بسیار متفاوت قائل است: اول سنائی مداح و هجاگوی و این را بعد تاریکی وجود او می داند. دوم سنائی واعظ و ناقد اجتماعی و این را مدار خاکستری وجود او می نامد. سوم سنائی قلندر و عاشق و این را قطب روشن وجود سنائی بر می شمارد. زندگی سنایی را در تاریخ ادبیات هم به دو دوره تقسیم کرده اند: دوره یی که در غفلت بود و به مداحی می گذراند و دوره دوم که دوره تنبّه او و توجه به عوالم عارفانه است.از این روی سنایی تغزل و مدح هم دارد که عمدتاً متعلق به دوره اول زندگی اوست، اما در دوره دوم که با تصوف آشنایی حاصل کرد تمام هم خود را مصروف به وارد کردن آن معانی در شعر ساخت.

سنایی نسبت به دوره خود هم چنانکه از جنبه های معنوی و توجه به جلوه های عالی عرفان،سبکی تازه و خاص خود دارد، از نظر آوردن ردیف های طولانی و عجیب، بخصوص در غزل هایش، سرمشقی است برای آیندگان بخصوص شاعران متصوف و عرفان سرای مانند عطار و مولانا، و شخصیت او از این نظر هم کاملا جنبه استثنائی دارد؛ در این مقاله به اشارات در طریقه بر حدیقه سنایی پرداخته شده است.