حفاظت از معماری تاریخی به عنوان ابزاری در جهت ادامه بقای فرهنگی، (با بررسی بازار بزرگ تهران)

با توجه به اینکه بازارهای بزرگ تاریخی در شهرهای اسلامی نمایانگر با ارزش ترین میراث های تاریخی در آنها هستند، امر حفاظت و نگهداری، به عنوان ابزاری برای شناسایی فرهنگ و احیاء ارزش هایی مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند انگیزه ای بسیار مهم برای توسعه های اجتماعی و اقتصادی آتی در این بخش از شهرها باشد. در اکثر موارد، مناطقی که بازارهای قدیمی در آنها قراردارند در حاشیه شهرهای پر تراکم فعلی واقع شده و در معرض خطر تهدید برنامه های بازسازی زیر ساخت های قدیمی شهر که غالباً حساسیتی نسبت به تخریب یا صدمه به بافت های قدیمی شهر ندارند، قرار دارند. بازار بزرگ تهران به عنوان عنصری منحصر به فرد در عملکرد های اقتصادی و تولیدی در مرکز شهر تهران قرار دارد که در زمان صفویه پایه گذاری شده است. بازار تهران در نوع خود در نحوه عملکرد و سرویس دهی در میان شهرهای خاورمیانه ویژگی خاصی دارد که این تمایز متاثر از میراث غنی فرهنگی و معماری خاص آن می باشد. استقرار بازار تهران در مرکز تاریخی شهر و همجواری آن با مرکز قدیمی حکومتی شامل مجموعه ارگ و کاخ گلستان و نزدیکی آن به مسجد امام و همچنین چندین اثر تاریخی دیگر از ویژگی های آن می باشد که احیاء و حفاظت گروهی از آنها با توجه ویژه به عملکرد نهایی آنها بصورت یکپارچه و در نظر گرفتن جذابیت های توریستی باعث تداوم حیات فرهنگی و تاریخی این محدوده خواهد شد. در این مقاله هدف توجه به این نکته است که بازنگری و احیاء عملکردهای از دست رفته بازار، فرصت های جدیدی جهت بهبود درآمد، رونق کسب و کار و ارتقاء نحوه استفاده مردم از بازار را مهیا خواهد کرد که این امر شامل مزایایی گسترده از جمله :

-1 ادامه حیات فرهنگی این مرکز تاریخی

-2 ارائه فرصت های جدید تجاری و اجتماعی برای ساکنان بازار

-3 افزایش بهره برداری اقتصادی برای کسبه و مراجعه کنندگان

-4 تدوین برنامه آموزش های رسمی و غیر رسمی در جهت تداوم حفاظت و احیاء

-5 افزایش میزان مراجعه کنندگان به بازار تا سقف یک میلیون نفر در روز خواهد بود.

کل هزینه های انجام شده برای فاز یک بازار بزرگ در راسته جواهر و ساعت، 7 میلیارد ریال برآورد شده بود که از طریق مشارکت کسبه و هیئت امناء شهرداری منطقه 12 تهران و مهندسین مشاور مانا به صورت epc انجام گرفته است .