بررسی تطبیقی شخصیت ها و قهرمان های شاهنامه و تعزیه با رویکردی به ادبیات نمایشی

بررسی تطبیقی شخصیت ها و قهرمان‌ های شاهنامه و تعزیه با رویکردی به ادبیات نمایشی

قهرمان با تمام پیچیدگی ‌ها و کنش ‌هایی که در مجموع فضایِ نمایشی که از جنبه دیداری و غیر دیداری را به وجود می آورد، بخصوص در دو سنت مذهبی (تعزیه) و ملی (شاهنامه) کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع ‌شده است. گاهی پدیدآورندگان آثار، شخصیت اصلی را در سایه قرار داده و به کنش‌ های دیگر قهرمانانِ فرعی میپردازند. این پژوهش سعی دارد تا ضمن پردازش به "مفهوم جهانِ حماسی و جهانِ تراژیک" دو سنت مذهبی و ملی و به‌ویژه قهرمان به‌عنوان رکن اصلی پدیدآورنده و جلو برنده به ‌تمامی وجوه شکل‌ گیری با تکیه بر مفاهیمی که ساختار قهرمان را شکل میدهند گامی هرچند اندک در تئوریزه کردن این بنیانهای نمایشی بردارد. این پژوهش میکوشد تا با تکیه بر مفهوم «جهانِ حماسی» و «جهانِ تراژیک»، فرایند گذر از ادبیات حماسی (شاهنامه) به ادبیات تراژیکِ (شبیه نامه)را بررسی کرده. در همین راستا به چیستی و چرایی «قهرمان» به‌عنوان عنصر پیش برنده و شکل ‌دهندۀ این دو گونه پرداخته خواهد شد و بارزترین مصداق «قهرمان» در این دو گونه، رستم (در ادبیات حماسی شاهنامه) و امام حسین ع (در متن شبیه نامه های تعزیه) مورد مقایسه قرار خواهند گرفت.